فاتیما ، اسم روستایی است که گفته میشود (حضرت مریم باکره مقدس) در آنجا ظهور کرد. و قبل از تجلی مریم مقدس در روستای فاتیما هم اسم این روستا همین بوده است و از قدیم اسم روستا فاتیما بوده است والان تبدیل به شهر شده است و محل تجلی مریم مقدس به کلیسا تبدیل شده است. واقعه فاطیما از آنجا آغاز میشود که سه کودک چوپان بانویی نورانی را مشاهده میکنند که خود را بانوی تسبیح ( از القاب مریم مقدس ) معرفی میکند و سه پیام مهم برای مردم قرن بیستم دارد.
یک سال قبل از تجلی بانو، فرشتهای به بچهها نازل میشود و خود را فرشته صلح کشور پرتغال میخواند دعایی به بچهها میآموزد که با کلمات ای خدای پدر ، پسر و روحالقدس شروع میشود. و برای بچهها به یاد خون و بدن عیسی مسیح مراسم عشای ربانی انجام میدهد. در سیزدهم ماه مه سال ۱۹۱۷ دو کودک ۹ ساله و یک کودک ۷ ساله پرتغالی به هنگام کار در مزرعهای واقع در منطقه روستایی فاتیما در آن کشور تن نورانی زنی با لباس سفید را مشاهده کردند. آنان در توصیف مشخصات این زن گفتهاند که او میدرخشید و از پرتوی نوری که در آسمان میجهید پدیدار شد. زن سپیدپوش گفته بود که از بهشت آمده است و از بچهها خواسته بود که سیزدهم هر ماه به آنجا بازگردند.
بهزودی ساکنان منطقه از این خبر مطلع شدند و در نخستین روز سیزدهم بعدی، جماعتی برای تماشا گرد آمدند. با این حال تنها سه کودک با نامهای جاسینتا٬ فرانسیسکو و لوسیا بودند که زن را میدیدند ولی مردم تنها وقایع حیرت انگیز جوی را مشاهده نمودند. یک سال بعد بانوی تسبیح (لقب مریم باکره) به بچهها ظاهر میشود و میگوید از اهالی بهشت است. خود را بانوی تسبیح معرفی میکند و سه پیام مهم برای مردم قرن بیستم دارد.
اول صحنهای از جهنم را به بچهها نشان میدهد که ارواح پلید در میان آتشی هولناک میسوزند و ضجه میزنند. دوم اینکه بانو میفرماید خداوند به خاطر کفر گویی نوع بشر بسیار خشمگین است و درصدد است بشر را به خاطر گناهانش با جنگ و قحطی جزا دهد. و روسیه کمونیستی را منشأ نشر افکار کفرآمیز دانسته و میخواهد که این کشور به قلب معصوم او تخصیص یابد. سوم پیشگویی ترور پاپ ژان پل دوم هست که میگوید مردی روحانی با لباسهای سپید گلوله باران میشود.
مریم مقدس از بچهها میخواهد هر طور میتوانند کفاره بدهند و از آنان میخواهد قربانیهای خود را به عیسی مسیح و قلب معصوم او (مریم مقدس) تقدیم کنند . در سال ۱۹۱۹ عبادتگاهى در دهکده فاتیما ساخته شد، و ۳ سال بعد توسط افراد متعصب منفجر شد، ولى بعد از مدتى دوباره برپا گشت در ۱۳ مى۱۹۶۷ پاپ ژان پل ششم در پنجاهمین سالگرد آئین فاطیما شرکت کرد. در ۱۳مى۱۹۸۲ پاپ ژان پل دوم براى تشکر از حفظ جان خود به زیارت شهر فاطیما آمد.
از آن زمان تاکنون هرساله در ۱۳ ماه مى، دوستداران فاطیما از تمامى نقاط پرتغال، و کشورهاى اطراف براى زیارت و نیز دعا و توبه، و طلب شفا و تزکیه روح به این منطقه میایند، در مورد پیام آن بانوی تجلی یافته به پاپ، آنگونه که واتیکان بعدها اظهار کرد، این بود که «برای پایان یافتن جنگی که در جریان است (جنگ جهانی اول) دعا کنید». اما ظاهراً پیام آن بانوی مقدس بیشتر از این بوده است که امید داریم این پیام آنچنان که بوده است و بدون تحریف در دسترس همگان قرار گیرد.
این نکته قابل ذکر است که مسلمین عموماً نسبت به حضرت مریم مقدس بهعنوان بانویی پاکدامن مینگرند که دارای شأن و احترام ویژهای است. (آیات متعددی از قرآن مجید و حتی نامیدن سورهای از قرآن به نام این بانوی بزرگ، گواه مناسبی است بر این مسئله) و تجلی وی را در زمان حاضر بعید نمیدانند، اما برخی سعی دارند اوصاف مذکور و واقعه مذکور را بر فاطمه زهرا (س) تطبیق دهند و فاتیما را فاطیما لقب دادهاند آنها معتقدند اوصافی که برای آن بانوی تجلییافته برشمردهاند عموماً در مورد حضرت فاطمه صدق میکند و بنابراین مسئله، روشن است که مصداق بانوی تسبیح به دست، حضرت فاطمه است. چرا که طبق روایات، تسبیح دانه دار ابتدا توسط این بانوی مقدس برای شمردن اذکار یاد داده شده توسط پدر بزرگوارش، پیامبر اسلام، در عالم اسلام مطرح گردیده است و دلیل محکمی وجود ندارد که در زمان حضرت مریم «ع»، برای شمردن اذکار، تسبیح بکار برده میشده است. اما این دلیل قابل پذیرش نیست.
این قضیه ارتباطی با ما مسلمانان و شیعیان و حضرت فاطمه زهرا (س) ندارد. گفته میشود در آن زمان پرتغال تحت اشغال مسلمانان بود و اسم فاتیما (فاطیما) بر این شهر از نام دختر امیر اعراب اقتباس شده است که دختر مسلمانی بود که مسیحی شد و این فاطمه ربطی به فاطمه که دختر پیامبر است ندارد .
این موزه که در شرق مرکز شهر واقع شده، به خاطر وجود کاشیهای تزئینیاش ارزش زیادی برای بازدید دارد. نمایشگاه دائمی این موزه، تحولات کاشی سازی عصر مورها را طی تأثیرات اسپانیا و ظهور سبک خاص خود پرتغال دنبال میکند. آثار این مجموعه با تقدم تاریخی به نمایش گذاشته شدهاند، برخی از نمونههای قدیمیتر از قرن ۱۵ بوده و به صورت صفحات کامل و با طرحهای پیچیده و رنگهای زنده برای بازدید قرار داده شدهاند. کاشیکاری پرتغال به طور خاص بیشتر از کاشیهای آبی و سفید آشنایش شناخته میشود و یکی از شاخصترین آثار برجسته این مجموعه، پانورامای ۳۶ متری از لیسبون قبل از زلزله است.